Barna Petranyi, dyrektor zarządzający węgierskiej organizacji Pro Progressione, omówił strategie, jakie jego organizacja stosuje w produkcji wydarzeń artystycznych oraz ich finansowaniu. Wykład koncentrował się na metodach zarządzania międzynarodowymi projektami artystycznymi, w tym na wykorzystaniu programów unijnych takich jak Kreatywna Europa i Erasmus+. Petranyi podzielił się także wskazówkami dotyczącymi budowania współpracy międzynarodowej oraz kluczowymi wnioskami płynącymi z realizowanych projektów.

1. Kontekst i działalność Pro Progressione

• Profil organizacji:
  1. Pro Progressione to centrum kreatywności i think tank z siedzibą w Budapeszcie, działające od 2010 roku. Organizacja skupia się na sztukach performatywnych, współpracy międzynarodowej oraz projektach społecznie zaangażowanych.
  2. Organizacja działa niedyscyplinarnie – jej priorytetem jest praca zespołowa i interdyscyplinarność, a nie konkretny format artystyczny.
  3. Współpracuje z około 100 artystami, których pomysły inspirują projekty realizowane przez Pro Progressione.
• Sześć filarów działalności:
  1. PP Cult: Dziedzictwo kulturowe.
  2. PP Arts: Jednorazowe produkcje i performanse.
  3. PP Sound: Projekty muzyczne związane z tradycją i budowaniem wspólnot.
  4. PP Social: Praktyki artystyczne zaangażowane społecznie, w tym projekt DemArt.
  5. PP Green: Sztuka w kontekście ochrony środowiska.
  6. PP Plus: Rozwój metodologii pracy sektora kultury i kreatywnego (zarządzanie projektami, komunikacja).

2. Misja i wartości organizacji

• Zmiana społeczna jako priorytet:
  • Pro Progressione postrzega sektor kulturalny jako kluczową siłę napędową zmian społecznych.
  • Organizacja unika definiowania zmian jako „pozytywnych”, wierząc, że ich ocena powinna należeć do społeczności, które w nich uczestniczą.
  • Artyści są postrzegani jako kreatorzy wizji społecznych i marzeń, które mogą inspirować zmiany w społeczeństwie.
• Profesjonalizm i etyka:
  • Zespół organizacji składa się z 18 ekspertów ds. zarządzania projektami kulturalnymi, którzy kierują się zasadami etycznymi oraz poszanowaniem środowiska.
  • Od 2010 roku Pro Progressione zrealizowało ponad 20 międzynarodowych projektów.

3. Systemy finansowania i ich znaczenie

• Kreatywna Europa:
  • Najważniejszy program wspierający międzynarodowe projekty artystyczne, skupiony na dwóch celach:
    • Międzynarodowej produkcji i obiegu sztuki.
    • Innowacjach i nowych metodologiach (np. projekt DemArt).
  • Program obejmuje projekty różnej skali – od małych (200 tys. euro) po duże (1 milion euro).
  • Przykłady projektów:
    • DemArt: Tworzenie nowej metodologii zamawiania sztuki, angażującej społeczności lokalne.
    • What’SAP: Projekty społeczne z grupami marginalizowanymi, w tym z młodzieżą romską na Węgrzech.
• Erasmus+:
  • Program wspierający edukację, szkolenia i mobilność.
  • Projekty skupiają się na wymianie wiedzy i rozwijaniu innowacyjnych metodologii, np.:
    • Academy for Actors of Civil Change: Szkolenia z wykorzystania sztuki w pracy z młodzieżą z grup defaworyzowanych.
    • Folk_ME: Edukacja muzyczna z wykorzystaniem nowych technologii i tradycyjnej muzyki ludowej.

4. Kluczowe projekty i ich realizacja

• What’SAP (What are Socially Engaged Art Practices?):
  • Projekt dwuletni, finansowany w ramach Kreatywnej Europy.
  • Obejmował pracę z młodzieżą romską w północno-wschodnich Węgrzech oraz inne marginalizowane grupy w Europie.
  • Zawierał warsztaty, wymianę wiedzy oraz współpracę z lokalnymi organizacjami, np. Indahouse.
  • Kluczowy wniosek: długoterminowa współpraca z grupami docelowymi jest bardziej efektywna dzięki strategicznemu finansowaniu.
• Folk_ME (Folk Music Education for Future Generations):
  • Innowacyjny projekt edukacji muzycznej, mający na celu modernizację tradycyjnych metod nauczania muzyki.
  • Partnerzy: Akademia Sibeliusa i Lwowska Narodowa Akademia Muzyczna.
  • Główne rezultaty: opracowanie narzędzi cyfrowych do nauki muzyki i utrwalania tradycji ludowych.

5. Wskazówki dla twórców projektów międzynarodowych

• Najważniejsze kroki:
  • Budowanie narracji: Wyraźne określenie celu projektu, jego znaczenia dla lokalnej i europejskiej społeczności.
  • Dobór partnerów: Współpraca z zaufanymi organizacjami i artystami, z którymi można pracować przez kilka lat.
  • Przygotowanie do długiego procesu: Od koncepcji projektu do jego realizacji może upłynąć nawet kilka lat.
• Czego unikać:
  • Tworzenia projektów wyłącznie dla zdobycia finansowania.
  • Podejmowania się zadań przekraczających możliwości organizacyjne.

6. Refleksje i przyszłość projektów artystycznych

Barna Petranyi podkreślił, że najważniejsze w każdym projekcie jest jego autentyczność i zdolność do wywierania wpływu społecznego. Sztuka może być zarówno narzędziem edukacyjnym, jak i katalizatorem zmian, pod warunkiem, że odpowiada na rzeczywiste potrzeby społeczności i angażuje ich członków w proces twórczy.