Tytuł wystawy jest trawestacją tytułu jednego z najgłośniejszych dzieł literatury XX wieku: antywojennej powieści Na zachodzie bez zmian (niem. Im Westen nichts Neues) Ericha Marii Remarque’a. Zarówno sam autor – weteran wojenny – jak i bohaterowie jego powieści zaliczani są do tzw. „straconego pokolenia”, którego młodość zabrała tragedia I wojny światowej. Na wschodzie bez zmianparafrazuje Remarque’a, który z kolei posłużył się frazeologizmem zaczerpniętym z niemieckich komunikatów frontowych. Sformułowanie „na zachodzie bez zmian” opisywało sytuację codziennych walk – bez nadziei na przełom – w których ginęły tysiące niemieckich żołnierzy. Obrazowało tym samym mechanizm przywykania do brutalności wojny, którego finalnym stadium jest postrzeganie sytuacji nadzwyczajnej jako czegoś „normalnego”, „zwykłego” i „znanego”.

W obecnej sytuacji określenie to nabiera jeszcze szerszego znaczenia, wskazując na rozciągnięty w czasie proces wywierania przez Federację Rosyjską (a wcześniej także przez ZSRR) na Ukrainę różnej formy nacisków. Ich punktem kulminacyjnym jest aktualna zbrodnicza akcja zbrojna. Rosyjska polityka, której celem było przeciwdziałanie umacnianiu się w pełni niezależnej ukraińskiej państwowości opartej o integralność terytorialną i nienaruszalność granic, a w końcu aneksja istotnych strategicznie oraz ekonomicznie terenów, często w sposób instrumentalny i bezwzględny wykorzystywała tamtejszą ludność.

Na wschodzie bez zmian to instalacja, w której centrum znajduje się obiekt pozostający w ciągłym ruchu. Prostopadłościan, osadzony na specjalnej konstrukcji, stale i w jednakowym tempie rozkłada się na cztery równe pionowe części, które rozjeżdżają się po przekątnych, obracając się jednocześnie o 180 stopni, by znów na ułamek sekundy spotkać się w centrum. Stykają się jednak swoimi „odwrotnymi” stronami, pokazując widzowi graniczny słup – pomalowany raz to w ukraińskie, raz to w rosyjskie barwy narodowe.

Mobilny obiekt jest efektem współpracy Tomasza Opani z Krzysztofem Skrzyneckim – absolwentem wydziału Informatyki Uniwersytetu Wrocławskiego, odpowiedzialnym za projekt i współrealizację mechanizmu.

Tomasz Opania, urodzony w 1970 roku w Gliwicach. Dyplom z rzeźby zrealizował w 1994 roku w PWSSP we Wrocławiu. W 1993 roku otrzymał stypendium Ministra Kultury i Sztuki, w 1994 – stypendium Rządu Konfederacji Szwajcarskiej. W latach 1994–1996 studiował w ÉSAV w Genewie. Od 1996 zatrudniony w ASP we Wrocławiu gdzie obecnie prowadzi dyplomującą Pracownię Sztuki w Przestrzeni Publicznej. W latach 2012–2014 kierownik Katedry Mediacji Sztuki. Od 2019 kierownik studiów podyplomowych Mediacja i Rynek Sztuki.

Zajmuje się rzeźbą, instalacją, performance’em, działaniami w przestrzeni publicznej, projektowaniem. Buduje obiekty i wynalazki, wykorzystując różne techniki, bądź współpracując z fachowcami i rzemieślnikami. Jego „narzędzia sztuki” to często maszyny lub przyrządy służące do aktywnego odbioru.  Są to rzeźby partycypacyjne angażujące widza i/lub zmuszające go do przyjęcia prognozowanej postawy. Realizuje również atrybuty, które wykorzystuje w wystąpieniach na żywo. Swoje prace traktuje jako komentarz do aktualnych zdarzeń i otaczającej go rzeczywistości. Interesuje go polityka oraz społeczeństwo. Prowadzi warsztaty dla młodzieży, dorosłych i osób wykluczonych: z zaburzeniami psychicznymi, niepełnosprawnymi i/lub stale bezrobotnymi.

 www.tomaszopania.pl

WYBRANE WYSTAWY INDYWIDUALNE:

1996 SCULPTURE – galeria Espace Faits Divers – Genewa,

2015 TRENER OSOBISTY – Pracownia Sztuki Zaangażowanej Społecznie – Rewiry, Centrum Kultury – Lublin,

2018    TOMASZ OPANIA, SALON WZORNICTWA – BWA – Wrocław,

2020   ENTROPOLUX – Galeria Entropia (wspólnie z Jerzym Kosałką)

WYBRANE WYSTAWY ZBIOROWE:

1999 SCULPTURE X – parc Stagni – Genewa – Szwajcaria,

2002 DIALOG 2 – ECA – Edynburg -Szkocja

2008 TRZECIA ODSŁONA – (kolekcja Dolnośląskiej Zachęty) – Muzeum Arch. Wrocław,

2012 SILESIA ART BIENNALE–OUTSIDE IN INSIDE OUT – przestrzeń pub. Jelenia Góra,

2014 NIEMCY NIE PRZYSZLI – Muzeum Współczesne Wrocław/ KUNSTHALLE Drezden

2015 DISPOSSESSION – Palazzo Dona Brusa – la 56 Biennale di Venezia – Wenecja,

2021    Caution: Artists! Text messeages in art – Kunsttempel – Kassel – Niemcy

WYBRANE PROJEKTY AUTORSKIE:

WROCŁAW – WEJŚCIE OD PODWÓRZA 

TRANSLOKACJA

www.wroclaw.pl
Wystawa Tomasz Opania „Na wschodzie bez zmian” realizowana w ramach zadania “Otwarta Pracownia Gepperta 2022” jest współfinansowana ze środków Gminy Wrocław.
Wystawa Tomasz Opania „Na wschodzie bez zmian” realizowana w Galerii Szewska jest dofinansowana przez Wydział Kultury Urzędu Miejskiego Wrocławia.

Program towarzyszący:

— BAW! Baby Art Walk | 21.09.2022 | 13:00
spacer ze sztuką współczesną dla rodziców i opiekunów z dziećmi
w programie:
galeria Arttrakt | Jagoda Dobecka, wystawa „Pod pniem mieszka pająk”
galeria Mieszkanie Gepperta | Tomasz Opania, wystawa „Na wschodzie bez zmian”

— OPROWADZANIE KURATORSKIE | 26.09.2022 | 17:00
z kuratorem Michałem Bieńkiem, w towarzystwie artysty Tomasza Opani

— SAW! Senior Art Walk | 28.09.2022 | 16:00 
spacer ze sztuką współczesną dla seniorek i seniorów
w programie:
Muzeum Teatru | Bartosz Zamarek, wystawa „Chodź tu nie mój, dam ci nic”
galeria Mieszkanie Gepperta | Tomasz Opania, wystawa „Na wschodzie bez zmian”